متن مقاله:
تجارت الکترونیکی از موضوعاتی است که در سالهای اخیر مورد استقبال فوق العاده ای قرار گرفته است و این امر ضرورت انجام تحقیقات بیشتر برای یافتن راهکار های جدید در این زمینه را نشان می دهد. تجارت الکترونیکی , در زمینه مختلف و فعالیتهای بازرگانی گوناگون از معاملات الکترونیکی میان خریداران خرد. بازرگانان و مشتریان بنگاهای بازرگانی ، مراکز اطلاع رسانی ، مبادلات مشاورهای ، مجاورات جوامع و انجمنهای مجازی گرفته تا مبادلات میان دولت و ملتها گسترش یافته است.همه این موارد باعث شده تا این مبحث به عنوان مهمترین مسئله و دانش روز مطرح شود ودغدغه بنیادین کشورهای توسعه نیا فته ویا در حال توسعه باشد زیرا اینگونه کشورها می دانند با کوچکترین کوتاهی در این زمینه به زودی و به طور کامل از میدان تجارت جهانی کنار رفته همین بهره اندک خود را نیز به کشور های توسعه یافته صنعتی که همگام با این تجارت نوین گام برداشته اند خواهند سپرد. تعریف عام تجارت: هر نوع ارائه کالا یا خدمات که معمولا (نه همیشه) به خاطر پول انجام می پذیرد. از تجارت الکترونیک تعاریف متعددی ارائه شده است. در حقیقت مجموعه متنوع وسیعی از تعاریف و مفاهیم برای تجارت الکترونیک وجود دارد که موضوعات کاربردها و مدلهای گوناگون را در بر میگیرد. 1.تجارت الکترونیک: هر نوع مبادله اطلاعات مربوط به امور تجاری از طریق ابزار الکترونیکی،حتی تلفن و فاکس تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه اتحادیه اروپا (EUROPEAN UNION) تعریف1:انجام تجارت به صورت الکترونیکی. تعریف2:هر شکلی از مبادله تجاری که در آن طرفین ذینفع به جای تبادلات فیزیکی یا تماس مستقیم فیزیکی به صورت الکترونکی تعامل کنند. تعریف تجارت اکترونیکی از دیدگاه ارتباطات: تحول خدمات کالا و محصولات اطلاعاتی از طریق خطوط تلفن،شبکه های کامپیوتری و وسائل ارتباطی. تعریف تجارت الکترونیکی از دیدگاهاه فناوری اطلاعات: آن دسته از کاربردهای فناوری اطلاعات که به صورت سیستمی برای پشتیبانی و پیشرفت دادن جریان کاری مبادلات تجاری ایجاد شده است. تعریف تجارت الکترونیکی از دیدگاه تجاری: ابزاری است که کسب و کارهای مختلف شرکای آنها مشتریان آنها را قادر می سازد که موضوعاتی چون کیفیت خدمات سرعت تحول و.... را ارتقا و موضوعاتی همچون هزینه ها را کاهش دهد. تعریف تجارت الکترونیک: تعامل سیستم های ارتباطی COMMUNICATION ، سیستم های مدیریت اطلاعات DATA MANAGEMENT و امنیتSECURITY که به واسطه آنها امکان مبادله اطلاعات تجاری در رابطه با فروش محصولات و یا خدمات میسر می گردد. بنا بر تعریف، اجزا اصلی الکترونیک عبارتند از: 1.COMMUNICATION (سیستمهای ارتباطی) 2.DATA MANAGEMENT (سیستمهای مدیریت داده ها) 3.SECURITY (امنیت) 2.تاریخچه: استفاده از فناوری الکترونیکی در انجام امور بازرگانی پیشینه ای نسبتا طولانی دارد در حقیقت نیاز به تجارت الکترونیکی از تقاضاهای بخشهای خصوصی و عمومی برای استفاده از تکنولوژی اطلاعات به منظور کسب رضایت مشتری و هماهنگی موثر درون سازمانی نشأت گرفته است .می توان گفت این نوع تجارت از حدود سال 1965 آغاز شد که مصرف کنندگان توانسته اند پول خود را از طریق ماشینهای خود پرداز (ATM) دریافت کرده و خریدهای خود را با کارتهای اعتباری انجام دهند .پیش از توسعه تکنو لوژی مبتنی بر اینترنت در سالهای آغازین دهه 90 شرکتهای بزرگ دست به ایجاد شبکه های کامپیوتری با ارتباطات مشخص محدود و استاندارد شده برای مبادله اطلاعات تجاری میان یکدیگر زدند.این روش مبادله الکترونیکی EDI نامیده شد. در آن سالها لفظ تجارت الکترونیکی مترادف با مبادله الکترونیکی دادها بود .ایجاد وتوسعه و پیشرفت زیر ساختها و کاربردهای تجارت الکترونیک گردید .از نظر استادان جهش تکنولوژی اطلاعات دو دوره بیست ساله را پشت سر گذاشته و اکنون وارد دوره سوم شده است. 1995- 1974 میلادی : عصر پردازش الکترونیکی داده ها 1975- 1994 میلادی : عصر سیستمهای اطلاعاتی مدیریت. 1995- 2014 میلادی:عصر اینترنت هر بیست ساله امکانات تجارت الکترونیکی را متناسب با توانایی های تکنولوژی اطلاعاتی آن عصر فراهم آورده است.در حالی که ماشینهای خود پرداز و کارتهای اعتباری در عصر بیست ساله نخست به جریان افتادند .در عصر دوم امکانات استفاده از مبادله الکترونیک داده ها سیستم بانکی بین المللی و انتقال وجه الکترونیکی فراهم شد.اما توسعه الکترونیک و کار برهای تجاری آن باعث تحول اساسی در این روند تکاملی تجارت الکترونیکی سنتی و نوع اینترنتی آن تمایز محسوسی قائل شد. 3.تجارت الکترونیکی و فناوری اطلاعات: تکنولوژی اطلاعات روش کارکرد افراد سازمانها و دولتها را دگرگون کرده و امور اقتصادی و اجتماعی وحتی طرز تفکر مردم را تغییر داده است. آموزش _ بهداشت _ صنعت و تولید و تجارت _ بانکداری _ خدمات و حتی نحوه گذراندن اوقات فراغت و سرگرمی ها همه تحت الشعاع آثار و تغییرات این تکنولوژی قرار گرفته است. تکنولوژی اطلاعات باعث ایجاد مشاغل جدید و صنایع نوین و خلاقیت های پیاپی شده و تغییرات عمده در روش زندگی پدید آورده است.نزدیکی روز افزون مردم جهان به یکدیگر تعامل فرهنگ و... نمونه های از این پیامدها است.از دیدگاه علمی نیز امروزه تکنولوژی اطلاعات در کنار مهندسی ژنتیک و دانش هوافضا یکی از سه شاخه پیشرو و آینده ساز دانش و تمدن فردای بشر به شمار می رود .پیشرفتهای تکنولوژی اطلاعات به حدی گسترده است که برخی از صاحب نظران آن را با پدیدهایی چون اختراع ماشین بخار مترادف دانسته اند. در بعد اقتصاد نیز اهمیت دست یابی سریع به اطلاعات صحیح کلید پیروزی در عرصه رقابت جهانی محسوب می شود .تجارت الکترونیکی نیز به عنوان قسمتهای مهم نشات گرفته از فن آوری اطلاعات است که پیشرفت آن در سایه پیشرفت فن آوری اطلاعات محقق گشته است. 4.سطوح تجارت الکترونیکی: تجارت اکترونیکی را می توان به سطوحی مختلفی تقسیم بندی کرد .هر یک از ابعاد سه گانه اصلی تجارت یعنی محصول یا خدمات مورد مبادله فرآیند فروش و تحول خدمات پس از فروش می توانند از حالت فیزیکی و کاملا ملموس تا حالت الکترونیکی و نرم افزاری تغییر نمایند. در حالی که تجارت سنتی هر سه عامل کاملا قابل لمس است در تجارت الکترونیکی (بالا ترین سطح تجارت الکترونیکی )هر سه عامل حالت الکترونیکی دارند.لذا تجارت الکترونیکی می تواند در تمام یا بخشی از مراحل چرخه تجاری (BUSINESS CYCLE) به کار گرفته شود. چرخه تجاری از موارد یافتن کالاها و خدمات متناسب با نیازها و یافتن راههای مورد توافق (جستحو و مذاکره) سفارش حمل و پرداخت بها (اجرای توافق و پرداخت) فعالیتهای پس از فروش مثل گارانتی و خدمات پس از فروش تشکیل شده است. 5.جایگاه تجارت الکترونیکی در جهان: با توجه به آنچه که گفته شد از آنجا که رشد تجارت الکترونیک وابسته و در ارتباط با رشد فناوری اطلاعات است بهتر است ابتدا نگاهی به رشد صنعت IT در جهان بیندازیم. در جوامع توسعه یافته حدود 80 درصد شغل های جدید به کامپیوتر،اینترنت و IT وابسته اند. رشد IT و ICT اثرات قابل مشاهد فراوانی بر اقتصاد پیشرفته داشته که رشد تجارت الکترونیکی و افزایش حجم اطلاعات و گردش سریعتر و افزایش شمار کاربران اینترنت را نیز در پی دارد. با توجه به برسی های موسسه تحقیقاتی FORRESTER و رشد سریع و روز افزون تجارت الکترونیکی در کشور های پیشرفته و مزیت های رقابتی حاصل از آن لازم است که کشورهای در حال توسعه به منظور حضور در بازارهای رقابت جهانی سریعا در استراتژیهای تجارت و بازرگانی خود تجدید نظر دارند. 6.جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران: در ایران استفاده عمومی از اینترنت بیشتر در دانشگاهها و به منظور انجام امور تحقیقاتی است ومراکز ایجاد شده در شهرها نیز در سطح محدودی فعالیت می نمایند و کاربران بیشتر به منظور الکترونیکی وتلفن از راه دور از اینرنت استفاده می کنند. بعلاوه بسیاری از قوانین و بسترهای لازم برای تجارت الکترونیک در کشور هنوز فراهم نشده است. بنابراین نمی توان انتظار داشت که تجارت الکترونیک به سرعت در جامعه گسترش بیابد. رتبه بندی EUI برای سال 2000 در زمینه تجارت الکترونیک در 60 کشور دنیا مؤید همین ادعاست. در این زمینه رتبه بندی که در حقیقت سهولت و میزان دسترسی به تجارت الکترونیک را در کشورها نشان میدهد،از دو شاخه کلی محیط تجاری و ارتباطات استفاده شده است. برای شاخص محیط تجاری از 70 معیار مختلفی از قبیل گستردگی اقتصاد، چشم انداز ثبات سیاسی، محیط نظارتی، مالیاتی و درجه آزادی تجارت و سرمایه گذاری استفاده شده است که بر این اساس این شاخص نمره کشور ما از 10 عدد 3 است که در رتبه 59 قرار دارد. شاخص دیگر اطلاعات است که از معیارهایی از قبیل گستردگی شبکه مخابرات و ارتباطات و دیگر معیارهای مبین وضعیت دسترسی به اینترنت مانند هزینه اتصال به اینترنت، نرخ سواد و... تشکیل شده است. بر اساس این شاخص نیز نمره کشور عدد 3 از 10 است که رتبه 56 قرار دارد در مجموع دو شاخص جایگاه کشور ما رتبه 58 از میان 60 کشور بررسی شده است. 7.دلایل عقب ماندگی تجارت الکترونیکی در ایران: دلایل متعددی را می توان در بیان علل عقب ماندگی تجارت الکترونیکی در ایران بر شمرد که مهمترین آنها عبارتند از:
نبود بسترها و تجهیزات شبکه ای و ارتباطی برای دسترسی سریع و آسان مردم به اینترنت
.
عدم وجود نظام بانکداری الکترونیکی نوین در سیستم بانکی کشور و کارتهای اعتباری خرید الکترونیکی
.
عدم وجود قوانین مدرن و مصوب تجارت الکترونیک
.
عدم پشتیبانی بسیاری از شرکتهای تجاری فعال در زمینه تجارت الکترونیک از کشورمان
.
عدم وجود مراکز و شرکتهای دولتی و خصوصی خدمات دهنده تجارت الکترونیک در کشور
.
پایین بودن سطح آگاهی و توجه مردم به الکترونیک و فناوری اطلاعات در کشور
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
